Page 112 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 112
tarih çevresi
zamanların kudretli varlığını tarihin hurda yaşanan savaş sırasında askerlik hizmetini yerine
yığınına atma yönünde ortaya koydukları bütün getirdikten sonra da gümrük kurumlarında düşük
girişimleri başarısızlığa uğratmışlardır. düzeyli bir bürokrat olarak görevini devam
ettirdi. Onun görev yeri, Yunanistan sınırına
Bu çalışmaya ayrılan alan içinde Kemal
yakın olan ve Selanik'in doğusunda bulunan
Atatürk'ü tam hakkını vererek anlatmak
ormanlık bölgenin sınırları içindeydi. Mustafa
mümkün değildir. Dar kapsamlı bir biyografi
Kemal'in annesi Zübeyde Hanım, muhtemelen
ortaya koyma yerine, ben onun kişiliğinin bazı
Anadolu'dan Balkanlara yeni getirilmiş ve
yönleri üzerinde duracağım ve onun Türk halkını
Yunanistan'la sınır oluşturan bölgeleri korumak
ve Türk yurdunu, hâlâ emperyalist amaçlar
için oralara yerleştirilmiş olan halkın içinden
gütmekte olan, savaştan galip çıkmış Müttefik
çıkma yeni yetme bir genç kızdı. Zübeyde
devletler arasında bir şekilde paylaşılmaktan
Hanımın kısa aralıklarla ikisi kız, biri oğlan
kurtarmak için ortaya koyduğu mücadelede
olmak üzere üç çocuğu oldu, fakat üçü de daha
belirleyici nitelikte olan bazı olayları ele almaya
çocukken öldüler. Mustafa Kemal bir matem evi
çalışacağım. Atatürk'ün daha ayrıntılı bir
olarak isimlendirebileceğimiz bu aile içinde
biyografisiyle ilgilenenlerin atıfta
dünyaya geldi. O diğer çocukların yerine
bulunabilecekleri son zamanlarda yapılmış bazı
geçmek üzere doğmuş bir çocuktu, bu durumun
tarihsel çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmalar
onun daha sonraki hayatı üzerinde önemli etkisi
arasında Vamik Volkan ile Norman Itzkowitz'in
olacaktı. En baştan itibaren o, annesinin gözünde
kaleme aldığı The Immortal Ataturk: A
çok özel bir çocuktu. Bu özel olma durumu,
Psychobiography (Chicago University Press, Türk halkının aşina olduğu ve hâlâ sımsıkı
Chicago, Il. 1984) adını taşıyan eser ile Andrew sarıldığı bir özelliktir.
Mango'nun Ataturk, (Woodstock Press,
Atatürk doğduğunda, babası ya da başka
Woodstock, NY, 2000) kitabı önemliler arasında
bir yaşlı akrabası geleneksel tarzda onun
sayılabilir.
kulağına Mustafa ismini fısıldadı; bu isim daha
Mustafa Kemal, tarihin her şeyin bilindiği sonra onun gerçek verilmiş ismi olacaktır. Ali
bir döneminde dünyaya gelmiş olsa da onun Rıza Bey, çocuğunun ileride askeri bir kariyer
hayatının ilk yıllarıyla ilgili çoğu bilgi hâlâ bir yapabilmesi için ilahî yardım istemek üzere
sır olmaya devam etmektedir. Biz onun tam beşiğinin baş ucuna kendisinin asker kılıcını astı.
olarak ne zaman doğduğunu bilmiyoruz. Mustafa 7 yaşına geldiğinde, babası bir hastalık
Mustafa Kemal Selanik'te doğdu, fakat onun sonucunda vefat etti. Kemal Atatürk, babasıyla
doğduğu gün, ay ve yıl hâlâ belirlenmiş değildir. uzun dönemli bir temas imkanına sahip olmadı;
1880/81 kışında o zamanlar önemli bir Osmanlı kısa dönemli babasıyla temasından ondan bazı
eyalet merkezi olan yerde doğmuştur. Babası Ali şeyleri aldığı sonucunu çıkarabiliriz. Aldığı
Rıza Bey, ilk önceleri dinî vakıfların şeylerden bir tanesi, askerliğe duyduğu ebedi
yönetiminde görev alan düşük düzeyli bir ilgiydi. Başka bir tanesi de birçok durumda
Osmanlı bürokratıydı; 1877 yılındaki Rusya'yla mevcut sınırlamaları kavrayabilmesiydi; babası,
110