Page 114 - Tarih Çevresi Dergisi - Mart Nisan Sayısı 2021

tarih çevresi

80.000, resmi olmayan beyanatlara göre ise geçerli olduğunu da belirtmek gerekir. Zira
4
150.000 Türk yaşamaktadır. Resmi verilere göre, yönetim, Türkiye’deki inkılâpların neticesinde
geçmişte %15 civarında olan Türk nüfusu bugün kabul edilmiş olan Latin harfli alfabenin
%4 civarındadır. Bu arada Makedonya Türk Sivil kullanımına izin vermiyordu. 10
Teşkilatları Birliği (MATÜSİTEB), yapılan
II. Dünya Savaşı yıllarına gelindiğinde
sayımların gerçekçi olmadığına dair beyanatı
(1939–44) Türklerin bir araya gelemedikleri,
dikkate değerdir. Açıklamada ayrıca Türklerin
gazete çıkaramadıkları, okullara alınmadıkları ve
demoralize olmasının ve tekrar göç etmelerinin 11
sağlanmasının amaçlandığı belirtilir. 5 hatta milli kimliklerinin bile tanınmadığı görülür.
Ancak yaşanan olumsuzluklara rağmen (savaşın
Bugün Türkler; Batı Makedonya’nın sonlarına doğru) ‘Tefeyyüz’ ve ‘Vuk Karaciç’
Gostivar, Kalkandelen (Tetovo), Ohri, Struga, ismindeki okulların yeniden ve 19. Yüzyıl
Manastır (Bitola), Kırçova, Debre bölgelerinden sonlarında yapılmış olan ‘İptidai İrfan Okulu’na ait
başka, başkent Üsküp (Skopje) ile Doğu binada ‘Mehmet Sokoloviç’ isminde bir oku
Makedonya’nın Köprülü (Veles), Valandova, faaliyete geçer. 12
Ustrumca, Radoviş, İştip bölgelerinde yaşarlar. 6
Makedonya Türkleri, her türlü olumsuzluğa Bu arada II. Dünya Savaşı’nın
rağmen, benliklerini ve kültürel değerlerini belirsizliğinin yaşandığı dönemde ve sonrasında
korumaya, milli-manevi unsurlara bağlı kalmaya Türklerin milli varlıklarını, manevi değerlerini örf
devam etmektedirler. 7 adet ve geleneklerini korumak ve yaşatmak adına
kurdukları Yücel Teşkilatının ve diğer Türk
Tarihi süreç içerisinde Türklerin eğitim ve Aydınlarının da gayretleri ile 1944–45 eğitim-
bilime ne kadar önem verdikleri bilinmektedir. Dil öğretim yılında Türkçe okulların açıldığı görülür.
ve Tarih alanında çalışmaları olan, Üsküp Pedagoji 1947 de Üsküp’te öğretmen okulunun açılması,
Fakültesi öğretim üyesi Yusuf Hamzaoğlu; 1947 yılında Fetah Süleyman Pasiç ve Ferid
‘Makedonya’daki Türkçe eğitimin MS. 378’den Bayram tarafından ilk alfabe kitabını yayınlanması
8
beri var olduğunu’ söyler. Ancak 500 kusur yıl gibi gelişmeler yaşandı. 13
devam eden Osmanlı Dönemi dışında, her yönden
asimile edilmeye çalışılan yada göçe zorlanan Ancak 1940’lı yıllarda Komünizmin etkin
Balkan/ Makedonya Türklerinin Türkçe eğitim olduğu dönemde, Arnavutluğun kendi topraklarına
görmesinin zorlaştırıldığını unutmamak gerekir. katılacağı ümidine kapılan Yugoslav yönetimi,
Arnavut ırkçılığının artmasına ve dolayısıyla da
Türk hâkimiyeti sonrasında, 1919’da
Türkçe eğitim-öğretimin sekteye uğramasına
Türkçe eğitime izin verilebileceğine dair kararın
neden oldu. Eğitime olumsuz yönde etki eden bir
alınması, 1924’te Kratovada bir okulun açılması,
diğer gelişme de 1950’lerde yaşanan göçlerdir.
1924-25’te ‘Aleksandır Medresesi’ (Medrese Kral
Aleksandr Veliki) adıyla ilahiyat karışımı bir 1944’ten beri ‘Vuk Karaciç’ Okulunun
9
okulun açılması, gibi gelişmeler yaşandı. Fakat binasında Türkçe eğitime başlayan Tefeyyüz,
bunların kısıtlayıcı hükümler içerdiğini veya kısa 1963’te kendi binasında varlığını sürdürmeye
süreli olduğunu belirtmek gerekir. Daha ziyade din devam etti. Eğitimde dikkati çeken bir diğer
derslerinin Türkçe okutulmasına izin verildiği gelişme; 1963–64 öğretim yılında Üsküp Pedagoji
dönemde hala Osmanlı’da kullanılan alfabenin Akademisi’nde, 1976–77 öğretim yılında Üsküp

112