Page 10 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 10

tarih çevresi




            Temsili’ye başkanlığına Mustafa kemal seçildi.  edilmesi İstanbul Hükümeti ve İtilaf devletlerini
            Erzurum’da Misak-ı Milli’nin ilk temeli atıldı   rahatsız  etti.  Ardından  Hükümetin  istifası,
                Heyet-i   Temsili’ye   başkanı   olarak    İstanbul’un resmen işgali gibi gelişmeler yaşandı
            çalışmalarına  devam  eden  Mustafa  Kemal,    ve Meclis-i Mebusan dağıtıldı. Bunun üzerine

            kongre için Sivas’a geçti. İstanbul Hükümeti ve  Mustafa  Kemal  Ankara’da  bir  meclisin
            işbirlikçilerinin engellemelerine rağmen Sivas  toplanması için çağrıda bulundu. Hazırlıkların
            Kongresi gerçekleşti.  Milli cemiyetleri tek çatı  ardından  23  Nisan  1920’de  TBMM  açıldı.

            altında toplayarak Kurtuluş savaşının ve Kuva-  Mustafa  Kemal  Ankara  milletvekili  olarak
            yi Milliye’nin tek elden yönetilmesini sağlayan,  katıldığı   mecliste   Meclis   Başkanlığı’na
            Milli  Mücadele’nin  hedef  ve  sınırları  kesin  seçildi12.
            olarak belirleyen, Milletin arzusu ile toplanan    1921’de  Anadolu  ve  Rumeli  Müdafa-i

            kongre,  hem  Mondros’a  hem  de  yabancı      Hukuk  Grubu  başkanlığına  seçilen  Mustafa
            işgallere  karşı  bir  tepkidir.  Ayrıca  Ulusal  Kemal’e  Sakarya  Savaşı  öncesinde  TBMM
            Hareketin   (Milli   Mücadele’nin)   lideri    tarafından  Başkomutanlık  yetkisi  verildi.

            kesinleşti11.                                  Sakarya Savaşı sonrasında ise Gazi unvanı ve
                  Sivas Kongresinden sonra Damat Ferit     Mareşallik  rütbesi  verildi.  1922  yılında  da
            Paşa Hükümeti düştü ve yerine Ali Rıza paşa    İstanbul  Darül  Fünunu  tarafından  fahri
            Hükümeti kuruldu. Ardından İstanbul Hükümeti   profesörlük unvanı verildi. 1923’te Latife Hanım

            temsilcisi  Amasya’da  Mustafa  kemal  ile  bir  ile  evlenen  Mustafa  kemal,  1925’te  Latife
            görüşme  gerçekleştirdi.  Böylece  İstanbul    hanımdan ayrıldı13.
            Hükümeti  Anadolu’daki  Milli  Mücadeleyi          Atatürk  Türkiye’yi  “Çağdaş  uygarlık

            resmen tanımış oldu. Bu görüşme ile Meclis-i   düzeyine çıkarmak” amacıyla bir dizi devrim
            Mebusan’ın açılmasını sağlayan Mustafa Kemal   yaptı.  Bu  devrimleri  beş  başlık  altında
            yapılan seçimlerde Erzurum Milletvekili olarak  toplayabiliriz:
            meclise girmeye hak kazandı. Ancak güvenlik        1. Siyasal Devrimler:

            nedeniyle İstanbul’a gitmedi. Bu arada Mustafa     · Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
            Kemal  Sivas’a  geçti.  Ardından  faaliyetlerin,   · Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
            konumu  itibariyle  Ankara’da  sürdürülmesi        · Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)

            kararı alındı. Böylece Mustafa Kemal Ankara’ya     2. Toplumsal Devrimler
            geçti.  Ankara’da  hazırlanan  Misak-ı  Milli,     · Kadınlara erkeklerle eşit haklar verilmesi
            İstanbul’da toplanan Meclis-i Mebusan’da kabul  (1926-1934)
            edildi. Milli ve bölünmez bir ülkenin sınırlarının  ·  apka ve kıyafet devrimi (25 Kasım 1925)

            çizildiği  Misak-ı  Milli  kararlarının  kabul     · Tekke zâviye ve türbelerin kapatılması (30



                                                       7
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15