Page 7 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Atatürk’ün Hayatı

Necati ÇAYIRLI*

Mustafa Kemal Atatürk 1881 yılında Mustafa Kemal’in hem baba, hem de anne

Selânik’te Koca Kasım Mahallesi, Islâhhâne tarafından soyu “Evlad-ı Fatihan” , yani
Caddesi’ndeki üç katlı pembe evde doğdu. Rumeli’nin fethinden sonra buraların
Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Türkleştirilmesi için Anadolu’dan göçürülerek,
Hanım’dır. Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet iskan edilen “Yörük” veya “Türkmenler” dendir.

Efendi XIV-XV. yüzyıllarda Konya ve Baba soyu, Karaman’dan gelerek Manastır
Aydın’dan Makedonya’ya yerleştirilmiş Vilayeti’nin Debre-i Bala Sancağı’na bağlı

Kocacık Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Kocacık Köyüne yerleştiler. Aile sonradan
Hanım ise Selânik yakınlarındaki Langaza 1830’larda Selanik’e göç etmiştir. Ali Rıza
kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesi olan Efendi 1839’da Selanik’te dünyaya gelmiştir.

Hacı Sofu ailesinden Feyzullah Ağanın kızıdır Dedesi Ahmet ve dedesinin kardeşi Hafız
1. Milis subaylığı, evkaf katipliği ve kereste Mehmet’in taşıdığı “kızıl” lakabı ve yerleştikleri
ticareti yapan Ali Rıza Efendi, 1871 yılında nahiyenin adı olan “Kocacık” ’ın da gösterdiği

Zübeyde Hanım’la evlendi. Atatürk’ün beş üzere; Mustafa Kemal’in baba tarafından soyu
kardeşinden dördü küçük yaşlarda öldü, sadece Anadolu’nun da Türkleşmesinde önemli roller
Makbule (Atadan) 1956 yılına değin yaşadı.2 oynayan “Kızıl-Oğuz Türk menleri”nden

Öğretim Görevlisi, Ege Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü

4