Page 42 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Süleyman Bey ilk görevine Fuad Paşa maiyetindeki Hariciye Mektubi Kalemi şubesinde başlamıştır.
5 Mart 1862 tarihinde kendisine hamise rütbesi verilmiş ve bir süre sonra da Şam Tazminat-ı Fevka-
lade İdaresi Tahrirat Kâtibi Muavinliğine tayin edilmiştir. Mehmed Hurşid Paşa’nın Kudüs-i Şerif
Mutasarrıflığı (Şubat 1863-Şubat 1864 (Ramazan 1279-Ramazan 1280)) ve Sayda Valiliği (15 Şubat
1864-Nisan 1865 (7 Ramazan 1280- Zilkade 1281)) sırasında babasının yanında bulunmuştur. 8 Ha-
ziran 1863’te rütbesi saliseye yükseltilmiştir. Mehmed Hurşid Paşa’nın Erzurum Valiliği’ne tayini13
üzerine babasıyla beraber İstanbul’a dönen Süleyman Bey, 24 Mayıs 1865’te Hurşid Paşa’nın Mali-
ye Nazırlığı’na (24 Mayıs 1865- 3 Ocak 1866) tayiniyle birlikte Mektubi Hariciye Odasında göreve
başlamıştır. 7 Ekim 1865’te saniye sınıf-ı sanisi rütbesi tevcih edilmiştir.14 Tarihi tam olarak belli ol-
mamakla beraber kalemden ayrılarak Hurşid Paşa’nın vali olarak atandığı Edirne’ye gitmiş ve 18
Mart 1866’da Edirne Vilayeti Umur-ı Tahririyesi Mümeyyizliğine tayin olmuştur. 16 Şubat 1868’de
saniye sınıf-ı mütemayizliğine terfi etmiştir. 14 Ocak 1869’da Edirne’deki görevinden istifa ederek
İstanbul’a dönmüş ve Mektubi Hariciye Kaleminde memuriyete başlamıştır.15 Bu tarihten itibaren Sü-
leyman Bey’in babasının görev yerlerinde memuriyete tayin olması durumu sona ermiş ve taşradaki
görevleri son bulmuştur. Taşra tahrirat idarelerindeki görevleri Mektubi Kalemine ara vermek zorunda
kalan Süleyman Bey’in öğrendiklerini tatbik etmesini sağlamıştır.

Süleyman Bey, 22 Kasım 1869’da Paris Sefareti İkinci Ser Kitabetine16 tayin olmuştur. Mehmed
Cemil Paşa’nın üçüncü defa Paris Sefirliği (Eylül 1866-Temmuz 1872) sırasında maiyetinde yer
almıştır. Süleyman Bey’e 23 Ocak 1870’de dördüncü rütbeden Mecidi nişanı tevcih edilmiştir. Bu
nişanın kendisine verilmesinde Mehmed Cemil Paşa’nın Hariciye Nezareti’nden, Süleyman Bey’in
kalem ve taşradaki vazifeleri ile yabancı bir ülkede görev alması göz önüne alınarak kendisine uygun
bir nişan verilmesi talebi etkili olmuştur.17 Süleyman Bey, Mehmed Cemil Paşa’nın Hariciye Nazırı
(Ağustos-Eylül 1872) olduğu dönemde de Paşa maiyetinde yer almıştır. Şaban 1289’da (Ekim/Kasım
1872)18 Rus İmparatoru II. Aleksandr’ın tahta çıkışını tebrik vazifesiyle Mehmed Cemil Paşa başkan-
lığında Rusya’ya gönderilen heyette bulunmuştur.19 Bu görevin nihayetinde Süleyman Bey’in maaş
verilmeksizin Amedi Divan-ı Hümayun Odasına memuriyeti bazı muhterem kişilerce istenmiş ol-
masından dolayı20 3 Kasım 1872’de Amedi Divan-ı Hümayun hulefası atanmış21 bir süre sonra da yine
hulefa sıfatıyla Meclis-i Mahsus Vükela Zabıt Kitabetine dâhil olmuştur.22 29 Ağustos 1873’te Babıâli
tarafından seçilerek Mabeyn-i Hümayun-ı Mülukane Kitabeti23 hizmetine memur edilmiştir. 6 Ocak
1876’da rütbesi ula sınıf-ı sanisine terfi ettirilmiştir. II. Abdülhamit’in cülusu ertesinde de Mabeyn’de-
ki görevine devam etmiştir.24 Süleyman Bey, Ocak/Şubat 1877’de (Muharrem 1294) geçici görevle Vi-
yana’ya gönderilmiş, burada bir ay kalarak İstanbul’a dönmüştür. İstanbul da iken Mabeyn-i Hümayun
üçüncü kâtibi Süleyman Bey’e Avusturya İmparatorluğu tarafından üçüncü rütbeden “Franz Joseph”
nişanı verilmiş25 ve iki ay sonra nişan “plaklı komandor” rütbesine yükseltilmiştir.26 17 Nisan 1877’de
ula sınıf-ı evveli rütbesi tevcih edilmiş ve 13 Aralık 1877 Mabeyn-i Hümayun ikinci kâtibi olmuştur.
Ancak 19 Mart 1878’de başka bir hizmette istihdamına yönelik padişah iradesi ile görevinden uzak-
laştırılmıştır.27 Süleyman Bey, 11 Mayıs 1878’de aylık seksen lira maaş ve yüz bin lira harcırahla
Petersburg Sefareti Müsteşarı olarak tayin edilmiştir.28 Sefarete gidişinden kısa süre sonra 16 Haziran
1878’de kendisine İkinci rütbeden Mecidi nişanı verilmiştir.29 Petersburg sefiri Şakir Paşa’nın (Mayıs
1878-Ağustos 1889) Paris’e gittiği dönemde bir ay süreyle maslahatgüzarlık görevini üstlenmiştir.30

Süleyman Bey, Romanya’nın Osmanlı İmparatorluğu’ndan tamamen ayrılması ve İmparatorluğa

42