Page 11 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Hayrât Kavramından Yeni Bir Medeniyet Tasavvu-
runa

Burada, Bahaeddin Yediyıldız’ın temelinde hayrât
kavramı ve felsefesinin yer aldığını ileri sürdüğü vakıf
müessesesiyle alâkalı olarak yaptığı araştırmaları hakkın-
da, duayen tarihçi Halil İnalcık’ın değerlendirmesine yer
vermek uygun olacaktır.

“Bahaeddin Yediyıldız, vakıflar alanında Ömer Lütfi
Barkan’ın en kabiliyetli takipçilerinden biridir. …. Orta ve
Yeniçağlarda Müslüman toplumların sosyal, kültürel ve
ekonomik hayatında son derece önemli bir rol oynayan
vakıf müessesesine, Annales Ekolü’nün total tarih anlayı-
şıyla yaklaşan Yediyıldız, Institution du vaqf au XVIIIè siècle
en Turquie -étude socio-historique- adlı doktora çalışmasında,
ihtimalî sondaj metodunu kullanmış; kantitatif analizlere
de başvurarak, Türk vakıflarının XVIII. yüzyıldaki duru-
munun ve toplumun diğer sektörleriyle ilişkilerinin tablo-
sunu çizmiştir. Yediyıldız’ın bu metodu öğrencileri tara-
fından diğer yüzyıllar için de kullanılmış, vakfın Türki-
ye’de XVIII., XIX. ve XX. yüzyıllardaki tabloları da sergi-
lenmiştir. İslami dönem Türk kültür hayatının anlaşılabil-
mesi için, bu kültürün asıl unsurlarından birini teşkil eden
‘vakıf külliyeler’ üzerine dikkat çeken Yediyıldız, külliye-
lerin nasıl incelenmesi gerektiği üzerine durmuş4 ve bir-

4 B. Yediyıldız, "Sosyal teşkilâtlar bütünlüğü olarak Osmanlı vakıf külliyeleri",
Türk Kültürü, (Mart-Nisan 1981, sayı: 219), s. 262-271; B. Yediyıldız, "Vakıf ince-
lemelerinde metod araştırmaları", II.Vakıf Haftası (3-9 Aralık 1984) Konuşmalar ve
Tebliğler, Ankara, 1985, s.16-18; B. Yediyıldız, "Türk vakıfları araştırma enstitüsü
kurulmalıdır", I.Vakıf Şûrası (3-5- Aralık 1985) Tebliğler, Tartışmalar ve Komisyon
Raporları, Ankara 1986, s.104-110.

147