Page 59 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 59
tarih çevresi
kesimide Sah`i tutmuyordu. Cunku onlarda basina bir mollayi degil laik liderlerden Mehdi
ekonomide kendi kurallarini istiyorlar. Sah`in Bazergan`i getirmistir. Ama bir “uzlasma
tepeden inme emirlerinden hoslanmiyorlardi. temayulu” olarak degil, laik cevreleri mumkun
Isciler geleneklere bagliysalarda kurtarici oldugu kadar notralize etmek amacina yonelik
olarak Humeyni`yi goruyorlardi. Liberalistler oldugu intibani veriyor. Humeyni ve Bahtiyar
demokrasi istiyorlar, solcular solculugu ordu-ordu taraftarlari ne kadar zitlasmis olursa
istiyorlardi117. olsunlar hic olmassa secimle gelmek , secimle
gitmek konusunda bir anlasmaya varabilirlerse
Fahir Armaoğlu, “Humeynizm” adlı ve taraftarlarini da buna inandirabilirlerse, İran
yazısında, İslam Cumhuriyeti söylentilerinin bir ic savastan kurtulabilir. Fakat İran`da
bulunduğu ama içeriğinin belli olmadığını Tarftar “hedef” konusunda zitlastiklari gibi
belirterek, Humeyninin kasten bu söyleminin “vasita” konusunda da savasi tercih etmis
ayrıntısına inmediğini, ekonomik alanda ise, gorunuyorlar. İran`in yakin geleceginde ic
devletleştirme olabileceğini, yabancı savas ihtimali vardir fakat bu liderlerin
sermayeye karşı oldukları tesbitlerini yumusamasiyla onlenebilir. Evvela
yapıyordu118. İran`da camiler yasak olmasina Humeyni`nin bir devlet idare edecek kadrosu
ragmen her turlu siyasi toplanti ve yoktur. İran gibi gecis toplumlari sosyal,
teskilatlanmanin mahalli haline gelmisti. Sah, kulturel ve iktisadi bunalimlarini cok siddetli
camileremudahele etse dini hisleri kuvvetli yasar, Humeyni bunu idare edemez. Cunku bu
olan İran halkini karsisina alacakti, karismasa ekonomi, sosyoloji, politika, yonetim
is buyuyordu. Sah bu durumda en buyuk siyasi bilgilerini gerektirir. Islam dunyasinin hemen
hatasini isladi ki, bu “tereddutlu politika” idi. her tarafinda oldugu gibi, İran `da da bu bilgi
Karisik gunlerde carsaf bir sembol haline laik unsurlarin elindedir. Humeyni
geldi. Farah Diba` nin bile carsafli resimleri taraftarlarinin geleneksel islami bilgileri cok
cogaldi. Solcu kizlar bile o gunlerde carsafa yuksek olabilir.Ama sanayi caginin ortaya
burunduler119.Sah`in gitmesini bekleyen, cikardigi meseleler konusunda onlarin ne
gitmesi icin eylem yapan gruplardan biri de dusundukleri belli degildir. Bu durumda
Azerilerdi. Cunku Sah “Buyuk İran” idealini Humeyni devlet yonetimini sloganlarla elde
yerlestirmek icin ulkede Azeri Turklerine karsi tutsa bile uygulamada laik unsurlara birakmak
olan eritme politikasi uygulamistir. 10 milyon zorunda kalacaktir.Humeyni`nin hic bir
civarinda nufusa sahip olan Azeri Turkleri konuda genel sloganlardan oteye orjinal bir
arasinda Sah`in bu tavri bir tepki birikimine fikrini duymadik. Humeyni meselenin ozune
yol aciyordu120. Uzlasmak mumkun mu? diye problemin dugum noktasina girmiyor.
soran Akyol, İran icin uzlastirici bir cogulcu Herhalde klasik bilgiden baska formasyonu
demokrasiden baska guven verici bir yol yok. Formasyonu bu kadar sig olan liderler,
yoktur. Ama uzlasma ihtimali zayif kitleleri costurabilirler, kitlelerin mucize
gorunuyor.. Humeyni kurdugu hukumetin
57
