Page 78 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Parlamento grubunu teşkilâtlandırdı, bu Meclis aşırı sağdan da muhalifleri vardı, bunlar
içinde ve dışında bir düzenli siyasal parti Eskişehir'de odaklanarak sırasıyla Türk
kurulması yönündeki ilk adımı teşkil etti. Sosyalistleri Hakkı Behiç (Bayiç), Şeyh Servet
Kendisine verilen koşulsuz desteği (Akdağ) ve Nazım (Resmor Öztelli) Bey
kesinleştirmek için, grubu için üyeleri, ülke liderliğinde faaliyet göstermekteydiler. Bunlar,
genelinde Müdaafa-i Hukuk cemiyetlerinden 1918 yılında Enver Paşa'nın kardeşi Nuri
gönderilmiş olan ve Meclis'te daha önce cereyan (Killigil) Paşa tarafından Rusya'da kurulmuş
etmiş olan tartışmalarda kendisinin değişik olan Yeşil Bayraklı İslam Ordusu adlı diğer bir
politikalarına destek vermiş olan temsilciler Türk komünist grubun desteğini alma umuduyla,
arasından seçerken, kendi politikalarına karşı 1920 Mayısı'ndan itibaren başlayarak Yeşil Ordu
çıkmış olanları ise, bunları kızdırmak pahasına, adı altında örgütlenmeye başlamışlardır. Yeşil
grup dışında bıraktı. Oysa bunların çoğu da Ordu hiçbir zaman gerçek bir ordu olamamıştır.
aslında Müdaafa-i Hukuk temsilcileri olarak Bu grup içinde sadece birkaç tane de gerçek
Ankara'ya gelmişlerdi ve kendilerini de bunların Türk Komünisti bulunmaktaydı, bunlar da
temsilcisi olarak görmeye devam ediyorlardı. Rusya'dan gönderilmiş olan Zinetullah
Nuşirvanov (I. Dünya Savaşı sırasında Rusya'ya
Mustafa Kemal'in bu hareketi üzerine,
gitmiş olan bir Türk), bir Başkırt olan ve 1919
muhalifleri de Meclis içinde İkinci Müdaafa-i
yılında İstanbul'a gelerek Haliç kıyısındaki
Hukuk Grubu'nu ya da kısa isiyle "İkinci Grup"u
İmparatorluk Tersanelerinde çalışan işçiler
kurdular. Bu gruba, onun otokritik liderliğine ve
arasında Komünist propagandası ve
pek çok politikasına karşı çıkan Adnan Adıvar
örgütlenmesi yapmaya çalışan, ancak Fransız
ve Hamdullah Suphi (Tanrıöver) gibi isimlerin
işgal yetkilileri tarafından tutuklanarak sürülen,
yanı sıra Mustafa Kemal'in en çok güvendiği
bunun üzerine Anadolu'ya geçerek aynı
Kazım Karabekir ve Refet Bele gibi paşalar da
faaliyetleri Kemalistlerin bölgesinde yürüten
dahil oldu. İkinci Grup sürekli bir muhalefet
Şerif Manatov'dur. Her ikisi de Eskişehir'in yeni
görevi yaparak, sadece Mustafa Kemal'in askeri
oluşan işçi sınıfı üyeleri arasında Komünist
politikalarına ve neredeyse sınırsız yetkilerle
propagandayı yaymak ve Komünist grupları
donatılmış başkomutan sıfatıyla Türk ordusunda
örgütlemek için çaba sarfetmiş, aynı zamanda da
kısa süreliğine atamalar yapmasına muhalefet
Eskişehir'in Komünist gazetesi Yeni Dünya'nın
ettikleri kadar, kendisini adeta bir
çoğu makalesini bunlar yazmıştır. Yeni Dünya,
Cumhurbaşkanı gibi konumlandırarak,
mahallî Kuvayi Milliye milis lideri Çerkez
Meclis'ten ziyade değişik bakanları kendisinin
Ethem'in yardımlarıyla yayınlanmakta idi.
atamasına da karşı çıkmaktaydılar.
Çerkez Ethem ise Yeşil Ordu'yu bir vasıta olarak
Çok zaman geçmeden parlamento içinden kullanmak suretiyle Türk Millî direniş
ve dışından diğer partiler de ortaya çıktı. hareketinin liderliğini ele geçirerek Mustafa

Mustafa Kemal'in Meclis dışından komünistler, Kemal'in yerini almaya çalışmaktaydı. Zaman
sosyal demokratlar ve diğer solcular yanında zaman Kapitalizmi ortadan kaldırmaya yönelik

76