Page 167 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

DİPNOTLAR bakıma aydınlanma ve çağdaşlaşma için
araç olmuştu.
1 Maurice Duverger: Siyasi Partiler; Türkçesi,
Doç Dr. Ergun Özbudun, Bilgi 4 Gazetenin orijinal ismi "Serbest
Yayınları, İkinci Basım, Ankara, 1974, Cumhuriyet"tir.
s. 360.
5 Serbest Cumhuriyet, 26 Ekim 1930.
2 A.g.k.,
6 Bkz. Çetin Yetkin: Atatürk'ün Başarısız Bir
3 Türkiye'nin tek parti rejiminden çok partili Demokrasi Devrimi: Serbest
düzene geçişini bir bakıma ülkenin Cumhuriyet Fırkası 2. baskı, Toplumsal
içinde bulunduğu siyasal ve ekonomik Dönüşüm Yayınları, İstanbul 1997.
iç gelişmelerle birlikte, Mustafa Kemal
7 Şevket Süreyya Aydemir: Tek Adam
Atatürk'ün mimarı olduğu
Mustafa Kemal (1922-1938); Üçüncü
Cumhuriyet'in temeline örülmüş
kitap, Remzi Kitabevi, 3. Baskı,
bulunan liberal düşünce hazırlamıştı
İstanbul, 1969, s. 304.
(Kemal H. Karpat: Türk Demokrasi
8 Şeyh Sait isyanınından sonra ortaya çıkan
Tarihi Sosyal Ekonomik, Kültürel
Kürt başkaldırıları için bkz: Abdülhaluk
Temeller; Afa Yayınları, İstanbul, 1996,
M. Çay: Her Yönüyle Kürt Dosyası;
s.125). Çünkü Jön Türklere örnek olmuş
Turan Yayınları, 2. Baskı, İstanbul,
ve 1908 Anayasası'nda kendini
1994, s. 405-420.
hissettirmiş olan Fransız Devrimi'nin
liberal ve bireyci fikirleri, Cumhuriyet 9 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı için bkz.
rejiminde de özenle muhafaza edilmişti İlhan Tekeli, Selim İlkin: 1929 Dünya
(Bkz. Hüseyin Nail Kübalı: Devlet Ana Ekonomik Bunalımında İktisadi Politika

Hukuku; İstanbul, 1950) 1924 Arayışları (Türkiye Belgeseli İktisat
Anayasası kişi hak ve özgürlüklerini en Tarihi); O.D.T.Ü.İ.B.F.Y., Ankara,
geniş anlamda tanımlamıştı. Ama 1977. Ülkede sermaye birikimi
Güçler Birliği, T.B.M.M.'nde olmaması ve Lozan Antlaşması
toplanmıtı. Buna karşın Yargı Sistemi nedeniyle gümrüklere gereği gibi
günlük görevlerinde bağımsızdı. egemen olunamaması, bu bunalımın
Cumhuriyet rejimi kuramsal da olsa etkilerinin fazlasıyla duyulmasına yol
kişiye tüm hak ve özgürlükleri açtı. 1923-1929 yılları arasında
tanıyordu. Bu nedenle 1923 ile 1938 uygulamaya çalışılan liberalist deneme
yılları arasında Türkiye'yi yöneten de bu kısır döngü nedeniyle
hükümetlerin gerçek anlamda otoriter başarısızlığa neden oldu. Necdet Ekinci:
nitelik taşıdıkları hala tartışma Çok Partili Düzene Geçişte Dış
konusudur. Otoriter rejim amaç değil bir Etkenler; Toplumsal Dönüşüm

165