Page 129 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

kişiler arasında Anadolu'daki Yunan Türk milliyetçileri çok daha tehlikeli bir durum
kuvvetlerinin genel komutanlığına getirilecek içinde olabileceklerdi.
olan General Papoulas da vardı.
Yukarıda bahsedilen Londra toplantısının
General Papoulas, 1921 yılının Haziran başarısızlıkla dağılmasından sonra Kral
ayının başında Ankara yönünde Bursa'nın Constantine Türklere karşı yeni bir saldırı
batısında yer alan Eskişehir vilayetindeki başlatılması emrini verdi. 27 Mart tarihinde
Miralay İsmet'in (İnönü) kuvvetlerine karşı bir İkinci İnönü Savaşı başladı ve üç günlük yoğun
saldırı gerçekleştirilmesi emrini verdi. İsmet Bey bir çatışmanın ardından zafer yine Türklerin

Eskişehir'den çekilmeye hazırlandığı bir sırada oldu. Yenilgilerden yılmayan Yunanlılar, Haçlı
bazı nedenlerden dolayı Yunan kuvvetleri Savaşlarından beri Anadolu'ya ayak basan ilk
avantajlı konumlarından yararlanarak İnönü'deki Hıristiyan yöneticisi olarak Kral Constantine'in
tren istasyonuna karşı harekete geçmediler. de aralarında bulunmasıyla 10 Haziran'da
Yunan kuvvetlerinin geri çekilmesi Türklerin bir saldırılarını yeniden başlattılar. Başlangıçta
zaferi olarak karşılandı, bugün bu savaş Birinci başarılı olarak ilerleyen şiddetli bir Yunan
İnönü Savaşı olarak bilinmektedir. 1 Mart 1921 saldırısıyla karşı karşıya kalan Mustafa Kemal,
tarihinde İsmet Bey kendisine Paşa unvanının Ankara yönünde sistematik bir geri çekilme emri
verilmesiyle generallik rütbesine terfi ettirildi. verdi. Büyük Millet Meclisi'nde ona muhalefet
1934 yılında Türklerin soyadı almasını zorunlu eden sesler duyuldu. Mustafa Kemal, tam
kılan kanun çıkarıldığında İsmet Paşa, İnönü otoriteye sahip olması şartıyla üç aylık dönem
soyadını alarak bundan sonra İsmet İnönü olarak boyunca ordunun başkomutanı olmayı kabul
bilinmeye başladı. edeceğini söyleyerek muhalifleri bastırmaya
çalıştı. 5 Ağustos 1921 tarihinde Büyük Millet
Bu arada İngiliz Başbakanı ve
Meclisi bu yetkiyi kendisine verdi. Mustafa
Yunanlıların destekçisi olan Lloyd George ile
Kemal Meclis üyelerine başarılı olacağı yönünde
Müttefik yetkilileri, Türkleri ve Yunanlıları,
söz verdi. Onun karizması bütün ulusu bir araya
aralarındaki silahlı mücadeleyi sona erdirmek
getirdi; kadın-erkek, genç-yaşlı herkes ulusu
üzere Sevr Antlaşması'nda gerçekleştirilecek
savunma adına birlikte çalıştı.
bazı değişikliklere razı etmeye çalıştılar. 1921
yılının Şubat ayında bir toplantı gerçekleştirildi, Mustafa Kemal, padişahın hükümetinin
fakat Müttefiklerin Anadolu'daki mevcut Erkân-ı Harbiye reisliğini bırakarak Ankara'ya
durumun Türk milliyetçilerinin lehine değiştiğini gelmiş olan çok güvendiği arkadaşı Fevzi
anlamamalarından dolayı bu girişim başarısız (Çakmak) ile birlikte Ankara'nın 100 kilometre
oldu. Anadolu'daki bu değişikliği ortaya çıkaran batısında yer alan (İskender'in Gordiyon'un
faktörlerden bir tanesi, Mustafa Kemal'in düğümünü kestiği yer olan) Polatlı'ya gitti.
Sovyetlerle kurduğu, Türk tarafının işine Burada Türkler 23 Ağustos günü başlamış olan

yarayan ilişkiydi. Sovyetler Ankara'ya askeri Yunan saldırısına karşı Sakarya Savaşı'nı
ikmal malzemesi ve danışman sağlamasaydı, verdiler. Savaş 13 Eylül'e kadar sürdü, sonuçta

127