Page 61 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

adındaki bu çocuğun babası, yine Aybastı’nın Hoşkadem kö-
yünden Mustafa Asım Efendi’dir4. Kendisi İstanbul Bayezid
Dersiamlarındandır5. İzinli olarak memleketine gelir, babasını
kaybettiği için İstanbul’a dönmekten vazgeçer.

Osmanlı Devleti bazı cephelerde başarılı oldularsa da,
sonuçta müttefikleriyle birlikte savaştan mağlup çıkar. Mond-
ros Mütarekesi imzalanır. Galip devletler kendi aralarında Os-
manlı ülkesini paylaşırlar ve dört bir yandan işgal ederler… Bu-
nun üzerine ülkenin birçok yerinde Milli Müdafaa Cemiyetleri
kurularak direniş hareketleri ortaya çıkacak, Mustafa Kemal’in
19 Mayıs 1919’da Anadolu’ya geçişinden itibaren yerel dire-
nişler birleştirilerek Türklerin ölüm kalım savaşı olan Milli Mü-
cadele başlayacak, başarılacak ve Türk Milleti yeniden dirilip
istiklâlini kazanarak yıkılan Osmanlı’nın enkazı üzerinde Tür-
kiye Cumhuriyeti Devleti kurulacaktır. Ancak toplumun yaşa-
dığı sarsıntının sükûnete kavuşması, yaraların sarılması, ülke-
nin sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve kalkınması pek kolay olma-
yacaktır. Bu hikâyenin ana tablosu Türkiye’de ilkokuldan itiba-
ren üniversitenin sonuna kadar anlatılıp okutuluyor, ancak bu
sancılı sürecin tam bilincine varıldığını söylemek mümkün de-
ğildir. Çünkü yaşananlar sırf siyasi ve askeri bir macera gibi
anlatılagelmiştir. Türkiye’deki bu sürecin sosyal ve kültürel ta-
banının ve arka planının bilimsel tahlillerinin yeteri kadar ger-
çekleştirilememesi ve dünyanın diğer kültürlerinin de iyi analiz
edilip özümlenememesi yüzünden söz konusu yıkıma direniş,
yeniden diriliş ve çağdaşlaşma çabaları henüz hedefine ulaşa-
mamış, ilim, irfan ve refah toplumu kurulamamıştır.

Çonkara köyünde medresede okumuş, Molla Camiye çıktıktan sonra

İstanbul’a gitmiş, Fatih medresesinde Sivaslı İbrahim Efendi’nin ya-

nında tahsiline devam etmiştir. Ancak babasının vefatı üzerine icazet

alamadan memleketine dönmüş, 1883’te Aybastı niyabetine atanmış-

tır. Üç kez kısa süreli bu görevden ayrıldı ise de 1909 yılına kadar bu

görevi sürdürmüştür. Bkz. Sadık Albayrak, Son Devir Osmanlı Ule-

ması, İstanbul, c. 2, s. 152.

4 Mustafa Asım Efendi (Yediyıldız) için bkz. B. Yediyıldız,

Tarihsiz; B. Yediyıldız 2009; M. A. Yediyıldız, Tarihsiz.

5 Mustafa Asım Efendi’nin tahsil hayatı için bkz. Yediyıldız,

Bahaeddin, “Amasya Ağrakiye Medresesinde Aybastılı Bir Talebe-

nin İcazet Töreni İçin Babasına Yazdığı Mektup Ve Düşündürdükleri

(6 Aralık 1891)”, Prof. Dr. Nesimi Yazıcı Armağanında yayımlana-

caktır. 60