Page 119 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

önlemlere rağmen, padişaha karşı ortaya çıkan imamı tarafından alenen suçlandı; ardından
muhalefet gücünü daha da artırmaktaydı. imam 28 Haziran'da suikasta maruz kaldı.
Sonunda Sultan'a karşı ortaya çıkan muhalefet Bunun üzerine Ahmed Niyazi ile birkaç yüzü
askeri kanat içinde yoğunlaştı. Mustafa Kemal'in bulan takipçileri açık bir isyana kalkışarak
Vatan ve Hürriyet Cemiyeti, ordu içinde ortaya dağlara çıktılar. Onların aralarında
çıkan bu tür faaliyetlerin ilk örneklerinden bulunanlardan bir tanesi, daha sonra Paşalığa
biriydi. Bu arada Selanik'te bulunan İttifak ve yükselecek, İttihat ve Terakki'nin lideri olacak
Terakki Cemiyeti hukuk ve diğer meslek ve tarihe Enver Paşa olarak geçecek olan Enver
okullarında hızla yayıldı ve komuta düzeylerine adında genç bir kurmay binbaşıydı.
ulaşacak derecede Üçüncü Ordu'ya sızmayı
Enver de, o zamanın kahramanı haline
başardı. Vatan ve Hürriyet Cemiyeti ise pek
geldi. Mustafa Kemal gibi o da kendi kendine
kullanışlı bir teşkilât değildi, bu durum Mustafa
hayran olan bir kişiliğe sahipti, fakat onunki
Kemal'in devam etmekte olan faaliyetlerde
saplantı haline gelmişti. Bu özellik, onu
ancak düşük düzeyde rol oynamayı kabul
dinlenme bilmeksizin uzun saatler boyunca
etmesine neden oldu.
çalışmaya muktedir olan ve göze çarpıcı
İkinci derecede bir rol kabul etmek, derecede ayrıntılara önem veren bir kişi haline
Mustafa Kemal'in kendisiyle ilgili sahip olduğu getirmişti. Aşırı derecede gururlu olan Enver,
şişirilmiş büyüklük imajı açısından oldukça zor askeri elbisenin aşırı intizamına önem
bir durumdu, fakat onun başka seçeneği yoktu. verenlerdendi. Mükemmel bir at binicisi olarak
Kendisine verilen yeni askeri görevi, Selanik ile genellikle süvari pantolonu ve çizmeleri giymiş
Üsküp arasındaki demiryollarını denetlemekti. olarak dolaşırdı. Kadınlar açısından çekici olsa
Üçüncü Ordu'nun kendisi temelde üç görevi da istisnai derecede ahlaki değerlere bağlı ve
yerine getirmekle meşguldü: 1) Makedonya'da dindardı. Ne bir sigara içicisi, ne de içki içen bir
azınlıkların gerçekleştirdiği terörist faaliyetleri kişi olduğu için de Mustafa Kemal'le hemen
önlemek, 2) Avrupalı güçlere, onların ısrarla hemen her konuda zıt kutupları temsil
üzerinde durdukları Balkanlarda azınlıklar lehine etmekteydiler. Enver, padişah ailesinden biriyle

reform gerçekleştirilmesinin sadece Osmanlı evlendi ve böylece sarayın damadı oldu. Bu
İmparatorluğu'nun parçalanmasına neden statü, onu Osmanlı toplumunun en yüksek
olacağını göstermek ve 3) Sultan'a 1876 seviyelerine çıkaran bir statüydü. Daha ilk
Anayasası'nı yeniden uygulamaya koymak başlarda Mustafa Kemal'i tehlikeli bir rakip
zorunda olduğunu bildirmek. olarak gördü ve onun İttihat ve Terakki ve ordu
içerisinde fazla önemli olmayan görevlere
Haziran 1908 tarihinde olaylar patlama
getirilmesini sağladı. Birbirini hiç sevmeyen bu
noktasına geldi. Padişah Üçüncü Ordu'daki sadık
iki şahsiyetin ileride birbiriyle çatışacağı
olmayan subayları ortaya çıkarmak için
kaçınılmaz bir sonuç olacaktı.
Makedonya'ya ajanlar göndermişti. Ahmed
Niyazi adında orta düzey bir ordu subayı, ordu Padişah'ı 1876 Anayasası'nı yeniden

117