Page 42 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Akıllı şebekeler ve Dijital Enerji Yönetimi:

Geleceğin Akıllı Şehirleri

Gökçen BAYRAM1

Hızlı kentleşme ve artan kent nüfusu kentte yaşayanların enerjiye erişim, ulaşım, tüketim ihtiyaçlarının
karşılanması, hizmetlerin sağlanması gibi konularda sorunlar yaşamaması için etkin bir şehir yönetimi
politikalarına ihtiyaç duymaktadır. Akıllı şehir sistemi yaşanabilecek sorunların önlenmesi ve sorunlar ile
karşılaşıldığında hızlıca çözümler üretilebilmesi adına girişimleri bulunan şehir modelidir (Türkiye Cumhuriyeti
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2025).

Akıllı şehirler bilgi ve iletişim teknolojileri ile nesnelerin interneti ağına bağlı çeşitli unsurları bir araya getirerek
şehirde olan ve şehir sakinlerini ilgilendiren bütün özellikleri ve hizmetleri entegre etmeyi hedefler. Bu modelde
hizmetler ve kaynakların verimli bir şekilde yönetilmesi ve kullanılması önemlidir. İnsanlar, sağlık hizmetleri,
eğitim, ulaşım, binalar, sanayi kuruluşları, kamu hizmetleri, çevre faaliyetleri, ticari işlemler, su dağıtımı,
elektrik enerjisi dağıtımı, atık yönetimi, güvenlik, kültür aktiviteleri gibi toplumu ilgilendiren bütün alanların
izlenmesi ve hizmetlerin sürdürülebilirliği için analizlerin yapılması bu sistemin amaçlarıdır (Neffati vd. 2021).

Karbondioksit, metan ve diazot monoksit gibi atmosferik gazlar sanayi devrimini takip eden yıllardan günümüze
kadar olan yıllarda fosil yakıt kullanımına dayalı olarak %40 artış göstermiştir. Küresel elektrik enerjisi tüketimi
her yıl yaklaşık olarak %3 oranında artmakta ve şehirlerin küresel enerjinin neredeyse %75’ini tükettiği tahmin
edilmektedir. Şehirde yaşayan insan sayısı artıkça elektrik enerjisine olan talep de artmaya devam edecek
bununla birlikte kömür, petrol ve gaz gibi fosil yakıtlara dayalı enerji kaynaklarının kullanımı da artacaktır
(Bachanek vd., 2021).

Çevre kirliliği de çevresel duyarlılıkları ve farkındalıkları artırmıştır. Fosil yakıt kaynaklı CO2 ve diğer zehirli
gazların açığa çıkması doğaya zararlı olduğu gibi insan sağlığına da zararlıdır. Halk sağlığına duyulan hassasiyet
de enerji ve yakıt tasarruflarının önceliklendirildiği akıllı şehirlere duyulan önemi artırmaktadır. Şehir içinde
her geçen gün azalan yeşil alanlar da çevresel duyarlılığın bir başka unsurudur. Temiz hava, temiz çevre, temiz
su kaynaklarına erişim isteği akıllı şehirlere olan ilgiyi de artırmıştır.

Akıllı şehirlerin temel amacı, teknolojiyi şehir yönetimi ve düzeni için gerekli olan tüm süreçlerde kullanarak
çevresel, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirliği sağlamak ve şehirleri daha yaşanabilir hale getirmektir. En son

1 Dr., Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, ndüstri Mühendisliği Bölümü, gknbayram85@gmail.com,
ORCID:0000-0001-8892-1020.

41