Page 81 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 81

tarih çevresi                                   tarih çevresi



 Giriş  açıdan da önemli bir şehirdir. Maalesef burada  Sardes kentinde sona eren ünlü Kral Yolu’nun  doğrular niteliktedir.  Bir diğer efsaneye göre de

 Deminde belirtildiği gibi şehir tarihçiliği  yaşayanlar olarak da bizler bu şehrin geçmişi  üzerinde  bulunan  önemli  bir  ticaret  ve  Nuh’un gemisinin çapası, büyük tufanda buraya
 hakkında bilgiye sahip değiliz. Örneğin Ulus’un  konaklama merkezi idi.   düşer  ve  daha  sonra  bulunan  çapanın  yerine
 ile ilgili hem dünyada hem Türkiye’de çeşitli
 tartışmalar  halen  mevcuttur.  Batıda  şehir  bir  Roma  kenti  üzerinde  yer  aldığını,  Sulu  Ankara adının nereden geldiği ile ilgili de  Ankara’nın   kurulduğu   söylenir.   Bizans
 tarihçiliğine  daha  çok  önem  verilmiş  ve  bu  Han’da alışveriş yapanların 420 yıllık bir çarşıda  çeşitli tartışmalar mevcuttur. M.S. 2. Yüzyılda  kaynaklarında ise kentin adı “Ankagra’dır. Batılı
 konuda   çeşitli   kürsülerinde   bulunduğu  gezdiğini   kaçımız   bilmektedir?   Ankara  yaşamış Yunan tarihçi Pausanias’a göre, Frig  kaynaklar da “Aghurdha” ve “Angouri” adlarını
 bilinmektedir.  Türkiye’de  ise  daha  çok  arkeolojik açıdan çok zengin bir kenttir. Kültür  kralı  Gordios’un  oğlu  Midas’a  bir  gece  kullanmaktadır. Kentin Selçuklulardan sonraki
 üniversitelerin ilgili bölümlerinde bu konu ile  ve Turizm Bakanlığı’nca tescil edilmiş sit alanı  rüyasında  ilahi  bir  ses,  “bir  gemi  çapası  adı olan “Engürü” ise kentin çevresinde yetişen
 alakalı  olarak  daha  çok  Osmanlı  dönemi  ve  sayısı 395’tir. Ankara, yüzyıllar boyunca birçok  aramasını  ve  bulduğunda  da  oraya  bir  kent  üzümlerden  dolayı  Farsça  üzüm  anlamındaki
                                                                                    5
 öncesine  ait  şehircilik  ile  alakalı  çalışmalar  uygarlığa ev sahibi yapmış ve bu uygarlıklar çok  kurmasını”  emreder.  Ve  bu  çapa  da  Ankara  “engür”den geldiği belirtilir. Anadolu’ya 12.
 bulunmaktadır. 1  değerli  eserler  bırakmışlardır.  Ankara’da  Kalesi’nin olduğu tepede bulunur. Bu sebepten  Yüzyılda  Türkmenler’in  gelmesiyle  beraber
 gezilecek ve görülecek tarihi yerler ve eserler          Batılı  kaynaklarda  Ankara’nın  adı  “Angora”,
 Şehirler  devletler  için  tarih  boyunca  ötürü  Midas  buraya,  “gemi  çapası  kenti”
 daha çok antik çağa aittir. Elbette Selçuklu ve          “Angori” olarak geçse de yerli halk “Angara”
 önemli  bir  yere  sahip  olmuştur.  Özellikle  anlamına gelen “Anker”(ium) ya da “Ankyra”
 Osmanlı dönemleri ile Cumhuriyet dönemine ait            demekteydi. İmparator Antonine ve Caracalla
 şehirlerin coğrafi koşulları hem insanların yaşam  adını vererek bu kenti kurar ve çapayı da Zeus
 önemli eserleri de barındırmaktadır. 2                   kente “Antonianania” adını vermiştir. Romalılar
 şartlarında önemli bir etkiye sahip olmuş, hem  Tapınağı’nda  saklar.  Bir  diğer  görüşe  göre
 de devletlerin politikalarına zaman zaman yön  Ankara’ya Giriş  “Ank” sözcüğünün Frig dilinde “çengel, kayalık  ayrıca Augustus’a saygıdan dolayı “Sebasteion”
                                                          (saygıdeğer kent), “Metropolis” (Anakent) gibi
 veren bir özellik göstermiştir. Örneğin bir şehrin  Ankara ilkçağlardan beri Anadolu’nun en  vadi” anlamlarında  olduğu  ve  yazıtlarda
 yüksek  rakıma  sahip  olması  ve  kayalıklarla  eski  yerleşim  yerlerinden  biri  olmuştur  ve  “kayalıklar   kenti”  olarak   kullanıldığı  isimleri de Ankara için kullandığı bilinmektedir. 6

 çevrili olması o şehrin güvenirliliğini arttırmıştır.  yaklaşık beş bin yıllık bir mazisi vardır. Ankara,  yönündedir. Bir diğer görüşe göre ise Bizanslı  İslam  tarihçileri  se  Ankara’dan  “İmariye”,
                     3
 Aynı şekilde bir şehrin çevresindeki şartlarda o  Anadolu’nun  tam  ortasında  yer  almasından  Stephanos  Byzantinos’un  “Ethnica”  adlı  “İmadiye”,  “Beldet-i  Selasil”  (zincirli  kent)  ,
 şehir için oldukça önemli yere sahip olmuştur.  dolayı ve tüm yönlere açılmasından dolayı ve  coğrafya sözlüğünde, M.Ö. 3. Yüzyılda yaşamış  “Ankori”  ve  “Angori”  olarak  bahsettiklerini
 Örneğin ticaret yolları üzerinde yer alan bir şehir  sekiz  yönden  gelen  yolların  Ankara’da  ve   aslen   Mısırlı   rakip   Aphrodisias’lı  görmekteyiz. 7
 ister istemez rağbet gören ve gelişen bir şehir  kesişmesinden ötürü stratejik bir öneme sahiptir.  Apollonios’un  verdiği  bilgiye  dayanılarak;  Ankara  ve  çevresinin  en  yaşlı  jeolojik

 özelliğini taşır. Yani kısaca belirtecek olursak  Milli  mücadele  sırasında  da  zaten  meclisin  Galatlar’ın bölgeye gelir gelmez Pontus kralı ile  oluşumları  Paleozoik  döneme  (545-251,4
 şehirler devletlerin siyasi, askeri, ekonomik ve  Ankara’da  açılması  stratejik  açıdan  önemini  savaşarak  onları  püskürttüğünü  anlatılır.  milyon  yıl  önce)  aittir.  Bu  dönemle
 sosyal  hayatına  tarih  boyunca  yön  vermiştir.  göstermektedir.   Kent   merkezindeki   ilk  Kazanılan zafere karşılık Galatlar’a kent kurmak  ilişkilendirilen  birçok  fosil  bulunmuştur. 8
 Tarihsel  kimliğin  korunması  ve  gelecek  yerleşmenin  bugünkü  Ankara  Kalesi’nin  için yer verildiği ve bu kente, zaferin sembolü  Ankara’nın  kuzeyinde  bulunan  fosiller  ise
 kuşaklara aktarılması, kentte yaşayan insanların  bulunduğu bölge olduğu sanılmaktadır. İlkçağ  olarak yaptıkları bir kıyı savaşında el geçirdikleri  Mezozoik döneme rastlar. Bu dönem süresince
 tarihsel  mirasın  farkına  varmaları  ve  tarihsel  kentleri için olması gereken üç önemli koşulun  ve  Yunanca  “Ankyra”  (Anküra) ve  Latince  var olan Paleotetis Denizi, sıkışma kuvvetlerinin
 bilince sahip olmaları ile sağlanabilir.   hepsini  Ankara  barındırmaktadır.  Tarihçi  “Ancyra”  (Ankira) anlamına  gelen  “gemi  etkisiyle kaybolur ve 40 milyon yıl sonra Liyas

 Bugün Ankara’yı ziyaret edenler bol bol  Herodot ve İskoç Arkeolog William Mitchell  çapası” adını  verdikleri  belirtilir. 4  Roma  Dönemi’nde, Paleotetis’in güneyinde Neotetis
 alışveriş  merkezi  üzerine  kurulmuş  bir  şehir  Ramsay’e göre Ankara ilk çağlardan itibaren,  Dönemi’nde Ankara ve çevresinde basılan para  isimli yeni bir deniz oluşur. Liyas Dönemi’nde

 manzarası ile karşılaşırlar. Oysa Ankara tarihte  ordu,  ticaret  ve  posta  yolu  olarak  kullanılan  ve  madalyonların  üzerinde  gemi  çapası  denizde  yaşayan  yumuşakça  sınıfından  olan
 birçok medeniyete başkentlik yapmış ve stratejik  Mezopotamya’daki  Susa  kentinden  başlayıp  resimlerinin yer alması söz konusu kaynakları  omurgasız dev boyutlu Ammonoid (mürekkep



 78                                                  79
   76   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86