Page 255 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

tedbirlerle bastırılmıştır. 1924, 1961 ve 1982 anayasalarında aynı
hukuk mantığı ile tanımlanmıştır. Tanımın
Bu gelişmelerin akabinde konu TBMM
kökeninde Türk İstiklal Savaşı vardır. Buna
genel kuruluna getirildi. Tedip harekatında
göre, başkumandanlık “TBMM’nin manevi
Ordu komutanının benimsediği üslup şiddetle
şahsiyetinde mündemiç” idi. Mustafa Kemal
eleştirildi. Meclis, konuyu yerinde araştırmak
Paşa, TBMM Başkanlığına seçildiğinde,
üzere Bolu milletvekili Yusuf İzzet Paşa
askerlikle ilişkisi söz konusu değildi. Kendisi,
Başkanlığında Koçgiri Tahkik ve Dersim
7/8 Temmuz 1919 gecesi istifa etmiş, daha
Tetkik Heyeti’nin kurulmasına karar verdi. Bu
sonra bütün rütbe ve nişanları geri alınarak
bir çeşit Meclis araştırma komisyonuydu. Bu
ordudan tard edilmişti Ordu ile tekrar
arada Nurettin Paşa TBMM kararı ile askeri
kurumsal bağını kuran gelişme, 5 Ağustos
mahkemeye sevkedilmek istendi. Meclis
1921 tarihli Başkomutanlık Kanunu oldu.
Başkanı Mustafa Kemal Paşa Nurettin Paşa ile
ilgili muamelenin ordunun iç işi olduğu TBMM, ihtilalci bir konvansiyon
gerekçesi ile komutana sahip çıktı. Nurettin olarak, bütün devlet erklerini uhdesinde
Paşa, Mustafa Kemal Paşa’nın müdahalesi ile birleştiren sivil ve demokratik, temsili bir

sadece görevden alınarak Meclis’in elinden güçtü. İcra Vekilleri Heyetinin Sureti İntihabı
kurtulmuş oldu. [31] Koçgiri Tahkik Hakkında Kanun ve Teşkilatı Esasiye
Heyeti’nin Nurettin Paşa hakkında verdiği Kanunları , fiili yeni Devlete en üst otorite
rapor olumsuzdu. Bunun üzerine Meclis olarak Meclisi tanıyordu. Bu durum yargı
sosyal tedbirler alma gereği duydu. Koçgiri alanı açısından da geçerliydi. Meclis, İstiklal
Hadisesinde Duçarı Sefalet Olanlara Verilecek Mahkemeleri kararları ve idari yargı
Tohumluk ve Yemeklik Hakkında Kanun alanında temyiz mercii idi. Doğal olarak
çıkarılmak zorunda kalındı. [32] Meclis, her alanda olduğu gibi ordunun
kurulması, teşkilatlanması, tahkimi ve
Ordu yüksek komutanı kademesi ile
komutası konularında kendisini tek otorite
ilgili bir başka hararetli tartışma, Elcezire
olarak görüyordu. İcra Encümeninden
Cephesi Komutanı Nihat Paşa (Anılmış) ile
başlayarak Erkan-ı Harp Riyaseti ve Milli
ilgili olandır. Karahisarı Sahip milletvekili
Müdafaa Vekaleti komutan mebuslar
Şükrü Bey tarafından verilen bir soru önergesi
tarafından yerine getirilmeye başladı. Bu
ile başlamış, Nihat Paşa’nın cepheyi yönetme
görevler Meclisin üstün yetkisinin sağladığı
üslubu uzun uzun eleştirilmiştir. [33]
bir delegasyonla yerine getiriliyordu. Bu
Ordunun sevk ve idaresiyle ilgili en muvazzaf bir komutanın mebus olarak
önemli konu Başkumandanlık olmuştur. siyasetle iştigali anlamına gelmekteydi.
Başkumandanlık, ilk kez birinci meclis Mecliste geçmişte kolordu yönetmiş,
tarafından tanımlanmış bir kavramdır. Türk Selahattin Köseoğlu (Mersin) gibi muhalif,
kamu hukuku açısından da önemi vardır. İkinci Grup’a mensup milletvekilleri de vardı.

253