Page 144 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

komisyonlar, siyasi parti grupları, araştırma ve yerlerinde "Müdafaa-i Hukuk" adı altında türlü
soruşturma birimlerinden ibarettir. Meclis içinde dernekler kurulmuştu. Millî direniş odaklarının
kendi sahalarında olgunlaşmış ve deneyimli dağınık ve güçsüz olduğu bir dönemde Mustafa
milletvekilleri vardır. Bunların eli ile hem Kemal Paşa Samsun'a çıktı. Parolası ise "Kuva-
hükümet denetlenir, hem de sağlıklı yönetim i Milliye'yi amil, irade-i milliyeyi hakim
yapılır. kılmak"tı. Bu parola; Amasya, Erzurum ve Sivas
Kongresi'ne ulaşarak "Anadolu ve Rumeli
Birinci TBMM, Türk milletinin siyasî
Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında
hayatında ileri bir safha olup; bu Meclis Türk
birleştirildi. Bu parolanın Sivas'tan Ankara'ya
milleti tarafından kurulmuş, Türk milleti için
ulaşması ve Ankara'yı karargah edinmesi;
siyasi olgunluğu, tam ve parlak bir şekilde ortaya
Ankara'nın coğrafi ve stratejik önemi, tren hattı
konmuştur.50 Türkiye Büyük Millet Meclisi,
ile cephelere ve İstanbul'a bağlı olması, Mustafa
millet iradesine dayalı Millî egemenlik ilkesini
Kemal'in İstanbul ile ilişkileri kesmesinden
esas aldığından demokratik nitelik ve yapıda idi.
önce, saray ve onun hükümetini tanımayan ilk
Türkiye Büyük Millet Meclisi, Mili irade
şehir olması gibi sebeplerle alakalı idi.
çerçevesinde seçilen milletvekillerinden
Ankara'da toplanan ilk Büyük Millet Meclisi'nin
oluşmakta olup, bunda sultan ve halifenin rolü
de parolası bu oldu.
yoktur. Zor şartlar altında toplanarak faaliyetini
sürdüren Meclis, kendinden üstün hiçbir güç ve Ankara'da TBMM'nin açılması ile Türk
kuvvet tanımayarak millet iradesinin milletinin tarihinde yeni bir dönem açılarak yeni
egemenliğini tam anlamıyla sağlamıştır.51 demokratik devletin temelleri atılmıştır. Bu

Meclis bünyesinde bulunan farklı fikrî devletin kuruluşu, İstanbul hükümetine rağmen
cereyanların etkisinden gerektiği anda işgal güçlerine karşı Millî kuvvetlerin Millî
kurtulmayı başarmıştır. Aynı Meclis, savaşın iradeye dayalı başardığı bir netice idi. Sınırlı,
sevk ve idaresini, ülkeyi vatan ve istiklâl belirli toprak parçası üzerinde yaşayan
savunmasına yöneltmiştir.52 TBMM sürekli ve topluluğun bir güce sahip olarak ortaya çıkması,
düzenli çalışarak, hızlı kararlar alarak, devlet hüviyeti şeklinde olmuş, siyasî güç ve
olağanüstü şartlar icabı vatan ve milletin otorite olarak devam etmiştir. Bu Meclis,
kurtarılmasını en önde tutarak, idealistlerin Mustafa Kemal Paşa'nın Heyet-i Temsiliye Reisi
toplandığı bir Meclis olmuştur. sıfatıyla açıkladığı esaslara uygun olarak seçim
yolu ile belirlenen bir Meclistir. Millî Mücadele,
Sonuç
sadece ordularla değil, Millî İstiklâl Savaşı'nı
Ankara'da 23 Nisan 1920'de toplanan ilk
millet temsilcilerinden meydana gelen TBMM
TBMM, Millî güçlerin bütün milletçe
ile yürütülmüş, İstiklal Savaşı ve inkılaplar ve
benimsenip, kabul gören ruh demek olan "Kuva- devlet müesseseleri yüce Meclisin eseridir. Millî
i Milliye Ruhu" temsil eden bir Meclistir. egemenliğe dayalı tam bağımsız yeni Türk

Batı emperyalizmi ve sömürgeciliğinin Devleti'nin özü, Milletin egemen iradesi ile
Türk milletini tedirgin etmesi ile vatanın değişik millet olmuş, buna aracılığı TBMM yapmıştır.

142